Μπορεί να πιστεύετε ότι η άνοια που σχετίζεται με την ηλικία, δηλαδή η νόσος Αλτσχάιμερ, ήταν μαζί μας από παλιά, με την ασθένεια να εκτείνεται πίσω, μέχρι τον αρχαίο κόσμο.Αλλά μια νέα ανάλυση κλασικών ελληνικών και ρωμαϊκών ιατρικών κειμένων υποδηλώνει ότι η σοβαρή απώλεια μνήμης -που εμφανίζεται σε επιδημικά επίπεδα σήμερα- ήταν εξαιρετικά σπάνια πριν από 2.000 έως 2.500 χρόνια, την εποχή του Αριστοτέλη, του Γαληνού και του Πλίνιου του Πρεσβύτερου.
Η έρευνα του USC, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease, ενισχύει την ιδέα ότι η νόσος Αλτσχάιμερ και οι σχετικές άνοιες είναι ασθένειες του σύγχρονου περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής, με την καθιστική συμπεριφορά και την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση να ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό.
Γιατί οι Αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν Αλτσχάιμερ; Μελέτη αποκαλúπτει τι άλλαξε και εμείς παθαiνοuμε
«Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολύ λίγες αναφορές για κάτι που θα έμοιαζε με ήπια γνωστική εξασθένηση», είπε ο πρώτος συγγραφέας Caleb Finch της μελέτης, καθηγητής στη Σχολή Γεροντολογίας Leonard Davis του Πανεπιστημίου USC. «Όταν φτάσαμε στους Ρωμαίους, ανακαλύψαμε τουλάχιστον τέσσερις δηλώσεις που υποδηλώνουν σπάνιες περιπτώσεις προχωρημένης άνοιας -δεν μπορούμε να πούμε αν είναι Αλτσχάιμερ. Πάντως, υπήρξε μια εξέλιξη από τους αρχαίους Έλληνες στους Ρωμαίους».
Οι αρχαίοι Έλληνες αναγνώριζαν ότι η γήρανση συνήθως έφερνε προβλήματα μνήμης που θα αναγνωρίζαμε ως ήπια γνωστική εξασθένηση, αλλά τίποτα δεν πλησιάζει σε σημαντική απώλεια μνήμης, ομιλίας και λογικής όπως αυτή προκαλείται από το Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας.
Ο Δρ. Finch και ο επίσης συγγραφέας Stanley Burstein, ιστορικός στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια εξέτασαν ένα σημαντικό μέρος της αρχαίας ιατρικής γραφής του Ιπποκράτη και των οπαδών του. Το κείμενο καταγράφει παθήσεις των ηλικιωμένων, όπως κώφωση, ζάλη και πεπτικές διαταραχές -αλλά δεν κάνει καμία αναφορά στην απώλεια μνήμης.
Ο μόλυβδος στην αρχαία Ρώμη προκάλεσε Αλτσχάιμερ και «έριξε» τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Αιώνες αργότερα, στην αρχαία Ρώμη, εμφανίζονται μερικές αναφορές. Ο Δρ. Galen παρατηρεί ότι στην ηλικία των 80 ετών, ορισμένοι ηλικιωμένοι αρχίζουν να δυσκολεύονται να μάθουν νέα πράγματα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος σημειώνει ότι ο ρήτορας Valerius Messalla Corvinus ξέχασε το όνομά του. Ο Κικέρων παρατήρησε με σύνεση ότι «η ανοησία των ηλικιωμένων… είναι χαρακτηριστικό των ανεύθυνων ηλικιωμένων, αλλά όχι όλων των ηλικιωμένων».
Ο Δρ. Finch εικάζει ότι καθώς οι ρωμαϊκές πόλεις γίνονταν πιο πυκνές, η ρύπανση αυξανόταν, αυξάνοντας τα κρούσματα γνωστικής παρακμής. Επιπλέον, οι Ρωμαίοι αριστοκράτες χρησιμοποιούσαν μαγειρικά σκεύη από μόλυβδο, σωλήνες νερού από μόλυβδο και πρόσθεταν ακόμη και οξικό μόλυβδο στο κρασί τους για να το γλυκάνουν -δηλητηριάζοντας άθελά τους την ισχυρή νευροτοξίνη.
LifestyleΑννίτα Πάνια: «Γι’ αuτο έκανα παιδί με τον Καρβέλα, υπάρχει πρόβλημα ο άνθρωπος… δεν είναι πολύ καλά!»Lifestyle“Αυτή είναι 68 και αυτος…” Μαρία Τζομπανάκη: Αυτός είναι ο γοητευτικός και νεότερος σύζυγός της – «Δε θα μπορούσα με άντρα μεγαλύτερο»
Μερικοί αρχαίοι συγγραφείς αναγνώρισαν την τοξικότητα του υλικού που περιέχει μόλυβδο, αλλά μικρή πρόοδος σημειώθηκε στην αντιμετώπιση του προβλήματος μέχρι τον 20ο αιώνα. Μερικοί μελετητές κατηγορούν τη δηλητηρίαση από μόλυβδο για την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Ο μοναδικός σύγχρονος λαός που δεν έχει Αλτσχάιμερ
Για αυτή την εργασία, ο Δρ. Finch δεν σκέφτηκε μόνο τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ή τους Έλληνες. Ελλείψει δημογραφικών δεδομένων για την αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, ο επιστήμονας στράφηκε σε ένα εκπληκτικό μοντέλο για την αρχαία γήρανση: τους σημερινούς Tsimane Amerindians, έναν αυτόχθονα λαό του Αμαζονίου της Βολιβίας.
Οι Tsimane —όπως οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι— έχουν έναν προβιομηχανικό τρόπο ζωής που είναι πολύ δραστήριος σωματικά και έχουν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά άνοιας.
Μια διεθνής ομάδα γνωστικών ερευνητών με επικεφαλής τη Margaret Gatz, καθηγήτρια ψυχολογίας, γεροντολογίας και προληπτικής ιατρικής στο USC Leonard Davis School, διαπίστωσε ότι μεταξύ των ηλικιωμένων Tsimane, μόνο περίπου το 1% πάσχει από άνοια. Αντίθετα, το 11% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω που ζουν στις ΗΠΑ έχουν άνοια, σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ.
«Τα δεδομένα των Tsimane, τα οποία είναι αρκετά βαθιά, είναι πολύτιμα. Αυτός είναι ο καλύτερα τεκμηριωμένος μεγάλος πληθυσμός ηλικιωμένων που έχουν ελάχιστη άνοια. Και όλα αυτά δείχνουν ότι το περιβάλλον είναι ένας τεράστιος καθοριστικός παράγοντας στον κίνδυνο άνοιας. Μας δίνουν ένα πρότυπο για να κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις», καταλήγει ο Δρ. Finch.
Περισσότερες Ειδήσεις σήμερα
Προλάβετε το αλτσχάιμερ: Το μυρωδικό που δυναμώνει μυαλό και μνήμη – Το έχουμε όλοι στην κουζίνα μας
Η Ελλάδα καμαρώνει: Η πρώτη επέμβαση με υπερήχους σε ασθενή με Αλτσχάιμερ από Ελληνίδα επιστήμονα
